Doświadczenie życiowe i uzależnienie są ze sobą nierozerwalnie związane. Jest to niezaprzeczalny fakt, jednak wiele osób używających substancji nie dostrzega tego związku, zanim stan uzależnienia nie wymknie się spod kontroli.
W rzeczywistości już we wczesnym okresie życia uczymy się cykli zachowań i myślenia poprzez interakcje z ludźmi i otaczającym nas środowiskiem. W miarę jak te czynniki wpływają na nasz sposób myślenia i działania, coraz trudniej jest nam wyjść poza wyuczone zachowania. Czasami wydarzenia i doświadczenia życiowe mogą prowadzić do wykształcenia się nierealistycznych i szkodliwych wzorców myślenia o sobie i społeczeństwie.
Na przykład dzieci, które w okresie dorastania są świadkami przemocy fizycznej lub jej doświadczają, często tworzą własne wyobrażenia o tym, dlaczego tak się dzieje. Mogą czuć się odpowiedzialne lub obwiniać się za niewłaściwe zachowanie innych. Choć przekonania te nie mają podstaw w rzeczywistości, mogą mieć ogromny wpływ na sposób postrzegania świata przez dzieci.
Można też zastanowić się, jak niektóre dzieci uczą się zachowań od swoich rodziców. Jeśli dziecko obserwuje rodzica pijącego alkohol w celu opanowania złości lub stresu, zachowanie to może mu się wydawać akceptowalną umiejętnością radzenia sobie z problemami. W związku z tym dziecko, które nauczy się takiego zachowania, może je powtarzać w dorosłym życiu.
Negatywne wydarzenia życiowe, wypaczone poczucie rzeczywistości lub wyuczone zachowania mogą odegrać znaczącą rolę w rozwoju zaburzeń związanych z używaniem substancji. Jeśli nie zostaną one wcześnie rozpoznane lub odpowiednio leczone, przeszłość danej osoby może ją nadal prześladować, prowadząc do chęci ucieczki od bolesnych uczuć poprzez nadużywanie narkotyków lub alkoholu. W związku z tym powiązanie wydarzeń życiowych z uzależnieniem ma kluczowe znaczenie dla skutecznego powrotu do zdrowia.
Wydarzenia życiowe a uzależnienie: Związek
Tłumienie, czyli świadome działanie polegające na eliminowaniu wzorca myślowego, jest podstawowym czynnikiem przyczyniającym się do zachowań prowadzących do nadużywania substancji. Osoby uzależnione często sięgają po narkotyki lub alkohol, aby stłumić bolesne wspomnienia, traumatyczne wydarzenia lub poczucie winy i wstydu.
Często wypieranie staje się przeszkodą na drodze do wyzdrowienia z uzależnienia. Im bardziej ignorujemy naszą przeszłość, tym bardziej oddalamy się od rzeczywistości. Uzależnienie staje się wtedy oderwaniem od racjonalnych procesów myślowych, które utrudniają nam zapamiętywanie wydarzeń życiowych i odnoszenie się do nich w zdrowy sposób. Osoby zażywające substancje mogą być coraz bardziej zdezorientowane, co przyczynia się do powstawania poczucia złości, wstydu i winy, a ostatecznie do powstania błędnego koła uzależnienia.
Skuteczne wyjście z uzależnienia wymaga zrozumienia podstawowych doświadczeń życiowych, aby nie dopuścić do zaostrzenia tego cyklu. Z tego powodu prosimy pacjentów, aby jako pierwszy krok na drodze do wyzdrowienia spisali historię swojego życia. Kiedy pacjent zrozumie swoją przeszłość, może rozłożyć doświadczenia życiowe na czynniki pierwsze, rozdzielić je i zacząć przetwarzać wydarzenia, które wpłynęły na jego schematy myślowe.
Każda historia życia jest inna, a czynniki wywołujące nadużywanie substancji mogą przybierać różne formy. Bez tego podstawowego zrozumienia terapia jest mniej skuteczna w holistycznym traktowaniu jednostki i pomaganiu jej w tworzeniu zdrowszych wzorców myślowych i zachowań.
Identyfikacja, odpuszczanie i tworzenie nowych wzorców
Wiele osób używających substancji, które z czasem stłumiły myśli, ma trudności z przypomnieniem sobie przeszłości. W takich przypadkach pomaga spisanie osi czasu obejmującej od 10 do 15 wydarzeń, które doprowadziły ich do miejsca, w którym znajdują się obecnie. Często to ćwiczenie pozwala wydobyć na powierzchnię więcej wspomnień i uzupełnić luki w historii swojego życia. Wówczas można lepiej podzielić i uprościć przytłaczającą ilość wiedzy z przeszłości.
Na przykład smutek i strata często są przyczyną używania substancji, ale wiele osób nie dostrzega tego związku. Jeśli zapiszesz oś czasu wydarzeń, możesz zobaczyć, w którym momencie uzależnienie powstało lub wymknęło się spod kontroli, a następnie zidentyfikować jego związek z wydarzeniem związanym z żałobą i stratą. Po zidentyfikowaniu tego związku można podjąć współpracę z doradcą, aby lepiej zająć się czynnikiem powodującym uzależnienie, przetworzyć bolesne wydarzenie i znaleźć sposób na dalsze działania.
Najlepsze warunki do spisania historii życia są różne. Niektórzy pacjenci czują się początkowo przytłoczeni sytuacją w grupie i najlepiej jest im rozpocząć proces identyfikacji przeszłości w ramach poradnictwa indywidualnego. Inni mogą mieć większe szanse na szybkie postępy w pracy w grupie. Ostatecznie wszyscy pacjenci mogą odnieść korzyści z grup zajmujących się historią życia, ponieważ dzięki temu osoby używające substancji mogą uczyć się od siebie nawzajem, zyskać pewność siebie i zrozumieć, że nie są osamotnione w swoich problemach.
Proces identyfikowania wydarzeń z życia i porzucania destrukcyjnych wzorców myślowych wymaga czasu, ale jest pierwszym krokiem do wyzdrowienia. Kiedy zaczniemy werbalizować swój ból i wyciągać wnioski z przeszłych doświadczeń, możemy zacząć pozbywać się bolesnych wspomnień i myśli, które chcemy stłumić. Właśnie na tym etapie możliwe jest wypracowanie nowych wzorców zachowania.
Każda historia życia jest kategorycznie niepowtarzalna; nasze indywidualne doświadczenia kształtują naszą egzystencję i są nieporównywalne z innymi. Droga do wyzdrowienia zaczyna się od historii naszego życia. Spoglądając wstecz, możemy zrozumieć czynniki wywołujące uzależnienie, uporać się z poczuciem winy i wstydu, a w końcu stworzyć nowy sposób myślenia.
