Istnieją dwa składniki uzależnienia od narkotyków - uzależnienie fizyczne i psychiczne. Nie wszystkie narkotyki uzależniają fizycznie. Na przykład nie występuje fizyczne uzależnienie od LSD, marihuany, kokainy, ekstazy. Nie oznacza to jednak, że ich działanie jest mniej szkodliwe. Aby pozbyć się nałogu, należy jednak zrozumieć jak działają narkotyki.
Uzależnienie fizyczne
Najbardziej niebezpieczne z punktu widzenia rozwoju uzależnienia fizycznego są opiaty (morfina, heroina itp.). Uzależnienie fizyczne ustępuje po okresie objawów odstawienia. Istnieje wiele metod ułatwiających odstawienie - leki przeciwbólowe, uspokajające, specjalna gimnastyka, autotrening. Jednak obecnie najlepszym sposobem na pozbycie się fizycznego uzależnienia są programy detoksykacyjne. Technika ta przyspiesza odstawienie, w wyniku czego organizm pozbywa się toksyn nie w ciągu dwóch tygodni, jak to zwykle bywa, ale w sześć godzin. W trakcie zabiegu pacjent jest znieczulony. Należy jednak pamiętać, że nawet najskuteczniejsza detoksykacja to nie odwyk.
Wielu farmakoterapeutów nie zgadza się z detoksykacją. Niezwykle bolesne i nieprzyjemne odstawienie jest ich zdaniem ważnym czynnikiem, który powstrzymuje narkomanów przed powrotem do zażywania substancji psychoaktywnych. Istnieją dane statystyczne, według których częstość nawrotów u osób uzależnionych od narkotyków, którzy nie uciekali się do sztucznej detoksykacji, jest mniejsza niż u pacjentów poddawanych odstawieniu w znieczuleniu.
Uzależnienie psychiczne
Poważniejszym problemem jest uzależnienie psychiczne. W walce z uzależnieniem psychicznym stosuje się podejście zintegrowane: jednocześnie należy stosować maksymalnie możliwe metody leczenia. Jednym z najczęstszych elementów kompleksowego leczenia psychicznego uzależnienia od opiatów jest obecnie długotrwałe blokowanie podatności pacjenta na lek za pomocą takich leków, jak nalokson czy naltrekson. Pod wpływem tych leków zastrzyki heroiny nie mają wpływu na pacjenta. Z drugiej strony istnieje niebezpieczeństwo przedawkowania: uzależniony stara się osiągnąć efekt, wstrzykuje sobie dodatkowe dawki i może umrzeć z powodu ucisku ośrodka oddechowego.
Ta metoda pozwala dalej walczyć z chorobą, nawet przy przypadkowym nawrocie. Bez blokowania wrażliwości na opiaty, każde wstrzyknięcie przerywa proces leczenia, zmuszając pacjenta do rozpoczęcia od nowa. Różne techniki psychoterapeutyczne bezpośrednio odnoszą się do zaburzeń psychicznych, które są nieodłącznym elementem uzależnienia. W walce z narkomanią szeroko stosuje się hipnozę, grupy wzajemnego wsparcia metody behawioralne wiele, wiele innych. Nie ma sensu mówić o skuteczności technik, ponieważ wrażliwość na różne metody jest czysto indywidualna.
Dodatkowe metody leczenia
Metadon jest długo działającym syntetycznym opioidem. Istota programu metadonowego polega na tym, że osoba uzależniona od heroiny najpierw przystosowuje się do metadonu, a następnie narkotyk jest stopniowo wycofywany. Ponieważ metadon działa dłużej, odstawienie także trwa dłużej, ale jest znacznie łagodniejsze. Dlatego organizm łatwiej toleruje wycofanie. Ponieważ metadon, podobnie jak większość innych opioidów, jest substancją kontrolowaną, metoda ta jest dostępna tylko w licencjonowanych klinikach.
Kodowanie to jeden z rodzajów psychoterapeutycznego oddziaływania na pacjenta - „psychoterapię szokową”. Istota interwencji nie jest tak ważna, najważniejsze przy kodowaniu jest wywarcie wrażenia na pacjencie, do którego wykorzystuje się różne chemiczne, fizyczne i psychologiczne „efekty specjalne”. Skuteczność metody zależy przede wszystkim od stopnia sugestywności badanego.
Profesjonalna pomoc dla osób uzależnionych od narkotyków jest konieczna przez cały okres leczenia - począwszy od momentu uświadomienia sobie przyczyny problemu, przez okres uwolnienia z nałogu, a następnie - w okresie rehabilitacji i remisji (życie bez narkotyków).
Gdzie szukać pomocy dla narkomana? Niektórzy zwracają się do organizacji religijnych, inni - do uzdrowicieli i medium. Jednak optymalnym rozwiązaniem jest korzystanie z pomocy specjalistów - psychiatrów i psychologów – zatrudnionych w ośrodkach leczenia uzależnień. Bez względu na to, do którego ośrodka się zwrócisz, pamiętaj, że pozbycie się nałogu jest procesem długotrwałym i wymaga znacznego wysiłku ze strony samego pacjenta.
